حجاب اصلی ترین دلیل اثبات عفت و پاکدامنی است و یکی از ملکات اخلاقی ستوده است که موجب حفظ کرامت و ارزش انسانی و قرار گرفتن نیاز جنسی در مسیر انسانی(خانواده) می شود.

حجاب در آیات قرآن و روایات:

قبل از طرح موضوع لازم است با سه واژه «خمار = مقنعه»، «جلباب = چادر» و «سراویل = شلوار» که نقش کلیدی در ایجاد حجاب اسلامی دارند آشنا شویم.

1- ضرورت پوشیدن خمار «مقنعه»

قرآن در سوره نور آیه 31 میفرماید: «وَلْیَضْرِبْنَبِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُیُوبِهِنَّ...» زنان ‏باید روسری خود را بر روی سینه و گریبان خویش قرار دهند...

البته روسری خصوصیتی ندارد ، بلکه مقصود پوشیدن سر و گردن و گریبان‏ است. و دلیل این سفارش قرآنی این است که زنان عرب معمولا پیراهنهائی می‏پوشیدند که گریبانشان باز بود و دور گردن و سینه را نمی‏پوشانید و روسریهایشان را از پشت سر می‏ آویختند و قهرا گوشها و بناگوشها و گوشواره‏ها و جلوی سینه و گردنشان‏ نمایان می‏شد. ولی با نزول این آیه دستور الهی آمد که زنان باید قسمت آویخته همان روسریها را از دو طرف روی سینه و گریبان خود بیفکنند تا قسمتهای یاد شده پوشیده‏ گردد.

راغب اصفهانی ذیل واژه خمار می نویسد: خماردر اصل به معنای پوشاندن چیزی است و در اصطلاح پارچه ای که زن سرش را با آن میپوشاند اطلاق می شود و نکته ای که قابل توجه استاین است که کارکرد مقنعه فقط پوشاندن سر نیست؛ بلکه باید گریبان را نیز بپوشاند واین معنا از کلمه «جیوب» فهمیده می شود.

2- ضرورت پوشیدن جلباب «چادر»

قرآن در سوره احزاب آیه 59 میفرماید: «یَا أَیُّهَاالنَّبِیُّ قُلْ لأزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَعَلَیْهِنَّ مِنْ جَلابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَوَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا» ای پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوششهای خود را بر خود فروتر گیرند این برای آنکه {به عفّت و پاکدامنی} شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند (به احتیاط) نزدیکتر است و خدا آمرزنده مهربان است.

3- ضرورت دوری از تبرّج «خودنمائی»

قرآن در سوره احزاب آیه 33 میفرماید: «وَقَرْنَ فىِ بُیُوتِکُنَّ وَ لَا تَبرََّجْنَ تَبرَُّجَ الْجَهِلِیَّةِالْأُولىَ...‏» و در خانه هاى خود بنشینید، و چون زنان جاهلیت نخست خودنمایى نکنید...

در آیین مقدس اسلام که برنامه جامع سعادت و کامیابی بشر است موضوع زیبایی و زیبا دوستی و آرایش و پیرایش جایگاه مهمی دارد و اسلام پیروان خود را به زیبایی و آرایش و استفاده از نعمت‌های ظاهری  توصیه می‌کند، تا یکی از خواهشهای طبیعی بشر یعنی جمال دوستی وی ارضاء شود.

امام باقر(علیه السلام) می ‌فرماید: شایسته نیست که زن خود را به زیور آرایش ندهد، لاأقل باید گردن‌بندی به گردن بیاویزد.
امام صادق (علیه السلام) می فرماید: وقتی خداوند به بنده‌اش نعمتی عطا می‌کند، دوست دارد آن را بـببیند، چرا که خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد.

لذا در اسلام پوشیدن لباس زیبا، مسواک زدن، شانه و روغن زدن به مو، معطر بودن، انگشتر به دست کردن و آراستن خود خصوصاً هنگام عبادت و معاشرت در اجتماع یا محیط خانواده از مستحبات مؤکد است. ولی آنچه مورد مذمت قرآن و اسلام قرار دارد «تبّرج» و خودنمائی و آشکار کردن زینت در محافل اجتماعی و برای غیر محارم است که باعث فساد و برانگیخته شدن شهوت و در نتیجه گناه و آلودگی می‌شود.

ابن منظور گفته: تبرّج {یعنی} آشکار نمودن زینت و هر چیزی است که شهوت مرد را برانگیزاند.

4- ضرورت پوشیدن سراویل «شلوار»

آقا أمیرالمؤمنین علی (علیه السلام) می فرمایند: خدمت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) در نزدیکی بقیع نشسته بودیم، زنی سوار بر الاغ از آنجا عبور می کرد که ناگهان به پا زدن الاغاز آن افتاد، پیامبر رویش را برگرداند، اصحاب گفتند: آن زن پایش پوشیده بود وپیامبر فرمود: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُتَسَرْوِلَاتِ ثَلَاثاً؛ أَیُّهَا النَّاسُاتَّخِذُوا السَّرَاوِیلَاتِ فَإِنَّهَا مِنْ أَسْتَرِ ثِیَابِکُمْ وَ حَصِّنُوابِهَا نِسَاءَکُمْ إِذَا خَرَجْنَ.

خداوند بیامرزد زنانی که شلوار می پوشند. ای مردم، شلوارها را برای پوشش برگیرید زیرا آنها پوشاننده ترین لباسها است و بوسیله آن حجاب زنان خود را هنگام خروج از خانه حفظ کنید.

بنابراین از کنار هم قرار دادن خمار(مقنعه؛ برای پوشاندن سر و گردن) و جلباب(چادر؛ برای پوشاندن تمام بدن) و همچنین سراویل(شلوار؛ برای پوشاندن تمامپاها)، به یک حجاب کامل در زن می رسیم.

دختران و زنان با رعایت «حجاب» علاوه بر اعلام عفت خود، موجب عفت خود و جامعه میشوند، بنابراین رعایت حجاب بهترین راه اعلام عفت است و ثمره آن امنیت جنسی است، همان امنیتی که امروزه حلقه مفقوده‌ای در جوامع غربی و غرب زدگان است.

هر دختر و خانم با وقار و متدین و محترم؛ با رعایت حجاب و عفّت خود در جایگاهی بالا قرار می گیرد و کرامت نفس خود را حفظ می کند و در پی آن مردم هم با محترمانه برخورد می کنند. ولی اگر حجاب نداشته باشد و عفّت خود را حفظ نکند از خود امواجی به دیگران منتقل می کند که «من ارزشی ندارم، هر طور می خواهید با من رفتار کنید» آنگاه مردم هم براساس همین حس که از بی حجاب یا بدحجاب به آنهاساطح می شود رفتار می کنند.

حضرت آیت الله خامنه ای (مدّظلّه) نیز میفرماید:‌ انسان در معرض آسیب قرار دارد و همه باید مراقب رفتار خود باشیم و بدانیم برخی مظاهرِ خودنمایی، بی تقوایی و رعایت نکردن حجاب و عفاف آثار مخرب و ماندگاری بر اخلاق و سیاست جامعه دارد و در این زمینه باید خود زنان، بیشتر مواظبت کنند.